BATI TRAKYA TÜRKLERİ DAYANIŞMA DERNEĞİ
Baki ZORLU, Hayrettin GİRAY, Ali UZÖNER, Muharrem TRAK ve Muhittin KARASU Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği’ni kurma izni isterler ve 09 Eylül 1946 tarihi derneğimizin kuruluş günü olur.
31 Mart 1947 tarihli 34 maddeden olusan ilk tüzüğünde derneğimizin kuruluş adı “Batı Trakya Göçmenleri Yardım Cemiyeti” olarak geçmektedir. Fatih Sofular Cad. No:130 adresinde kurulan dernek geçici bir süre bu adreste faaliyet gösterir. Dernek binası, derneğin kurucu üyesi olan ve aynı zamanda bir süre aynı adreste ikamet eden Baki ZORLU’ya aittir. Kısa bir süre sonra Batı Trakya Göçmenleri Yardım Cemiyeti, faaliyetlerini, önce Ortaköy’deki sonra da Yerebatan Caddesi’ndeki adreslerinde yürütür. 04 Nisan 1954 tarihinde ise Beşiktaş semtinde bulunan Serencebey Yokuşu’ na taşınır. Çok kısa bir süre sonra 1954 yılı Temmuz ayında Sirkeci’de bulunan Fertek Han bünyesindeki adreste faaliyetlerine devam eder. Kurucusu olduğu Türk Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu tarafından tutulan ve federasyona üye derneklerin ikamet ettiği Sıhhıye Apartmanı’ndaki yerine dek, dernek, bu adreste çalışmalarını sürdürür. Dernek, Sıhhiye Apartmanı’ndan sonra Laleli’deki bir dairede faaliyetlerini sürdürürken, bir kampanya yapılır. Bu kampanya sonucunda, dernek kendi binasına kavuşur. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, Vatan Caddesi’nde bulunan, Dr. Ahmet Sokağı Numara 20’deki adresinde etkinlik ve çalışmalarına başlar. Bu bina daha sonra kültürel çalışmalara tahsis edilir. Hikmet YURDAGÜL başkanlığındaki yönetim aldıkları karar neticesinde Cağaloğlu Alay Köşkü Caddesine taşınılır. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, halen, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilen Hacı Beşir Ağa Tekkesi’nde çalışmalarını sürdürmektedir.
1946’da, “Bat Trakya Göçmenleri Yardım Cemiyeti” olarak kurulan dernek bundan on yıl sonra, 16 Ocak 1956 tarihinde, genel merkezde yapılan genel kurul toplantısı ile adını “Batı Trakya Göçmenleri Yardımlaşma Derneği” olarak değiştirme kararı alır. Bundan onbeş yıl sonra 1971’de yapılan bir toplantı sonucu derneğin ismi tekrar değiştirilir ve dernek, “Batı Trakya Türkleri Kültür VE Dayanışma Derneği” ismini alır. Kısa bir süre sonra, genel merkez genel kurulu toplantısında yapılan tüzük değişikliği ile “Kültür” kelimesi dernek isminden kaldırılır ve dernek, son defa isim değiştirir: “Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği”.
Batı Trakya Türk Azınlığı arasında yardımlaşmayı sağlamak amacıyla kurulan dernek, Yunanlılar’ın baskıları ve Batı Trakya Türk Azınlığı’na yapılan hak ve hukuk ihlalleri karşısında, genel merkez yönetiminde yapılan tüzük değişikliği ile yetki sınırılarını genişletir. Dernek, siyaset dışında, Batı Trakyalıların her türlü konu ve sorunları ile uğraşma ve bu sorunları çözümlendirme, bu çözümleme süreci içerisinde yerel ve uluslararası mahkemelerde soydaşları savunma kararı alır. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, 24 Ocak 1981 tarih ve 8/287 sayılı kararname ile kamu yararına çalışan dernekler kapsamında yerini alır. Dernek, çalışma süreci içerisinde azınlık haklarını korumak, savunmak ve iyileştirmek yönünde bir çok kanun ve kararnamenin çıkmasına öncülük eder.
Aynı dönemde Avrupa ve Avustralya’da Batı Trakya dernekleri ve federasyonları açılır. Dernek, oradaki kurumlara da çeşitli konularda destek olarak, onlara örnek teşkil eder. Dernek, halen dünyanın çeşitli bölgelerindeki Batı Trakyalı Türklerle irtibat halindedir. Bu bağlamda Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu ve bölgenin en yüksek kurulu olan Batı Trakya Türkleri Azınlık Danışma Kurulu ile ortak çalışmalar yaparak projeler üretmektedir. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, Batı Trakya Türkleri Azınlık Danışma Kurulu ve Avrupa Batı Trakya Türkleri Federasyonu işbirliğiyle düzenlenen Dördüncü Batı Trakya Türkleri Kurultay’ın da alınan kararla üç kurumun katılımıyla, Uluslararası Daimi Sekreterya birimine derneğimiz iki üye ile katılır. Derneğimiz aynı zamanda Rumeli Türkleri Federasyonu kurucu üyesidir.
Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği’nin 1946 yılında kuruluşundan bugüne pek çok değerli üye derneğe başkanlık etmiş veya farklı görevler üstlenmişlerdir. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği kuruluşunun 60.yılında 16 şubesine merhaba diyerek Batı Trakya Türk Azınlığına hizmet vermek üzere çalışmaya devam eder. 17 Kasım 1954 yılında ilk şubesini İzmir’de bünyesine kazandıran derneğimizin 1963 yılına kadar çalışmalarını sürdürür,İzmir şubesi daha sonra geçici bir süre için kapanır,. 15 Nisan 1968 tarihinde Zeytinburnu Şubesini açarak teşkilatı genişlemeye başlar. Aynı yılın 18 Ekim’inde aktif hale gelen İzmit şubesini ikinci şubesi olarak faaliyete sokar. 20 Temmuz 1972 tarihinde 1963’te kapanan İzmir Şubesi tekrar aktif hale getirilerek üçüncü şube olur. İki yıl sonra 10 Nisan 1974 te Bursa dördüncü şubesi olur. Bursa şubesinin açılmasından sonra 1987 yılına kadar yeni şube kurulmaz. 14 Mayıs 1987’de Adapazarı ve 7 Aralık 1987’de Bakırköy Şubeleri hizmete girerek altı şubeli hale gelir. 1991 yılına gelindiğinde 27 Şubat’ta Yalova, 16 Mayıs’ta Edremit ve 25 Aralık’ta Gaziosmanpaşa olmak üzere üç şube daha açar ve şube sayısını dokuza yükseltir. Daha sonra sırasıyla 28 Mayıs 1971 tarihinde Küçükçekmece Şubesi, 28 Mart 1996’da Keşan Şubesi, 27 Ağustos 1997’de Eskişehir Şubesi, 8 Nisan 1999’da Üsküdar Şubesi ve 7 Ağustos 1999’da Soma Şubesi kurularak şube sayısı 14’ yükselmiştir. Teşkilata eklenen 15’inci halka 16 Haziran 2004 tarihinde Konya Şubesi olur. Konya ve Eskişehir Şubelerinin temsilciliğe dönüş kararı ile birlikte, başta Konya ve Eskişehir olmak üzere 2015 yılında açılan Çanakkale ve Edirne ile birlikte Kocaeli Hacı Hızır temsilciliği olmak üzere beş temsilcilik resmi olarak açılmıştır. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği üyelerinin öncülüğünde bünyesinden çıkardığı iki spor kulübü, iki vakfı ve şubeleriyle bir bütün olarak mevcudiyetine devam ederken geçmişte genelde siyasi ve hukuki zeminde devam eden çalışma yoğunluğunu genişleyen yelpazesiyle birlikte sportif, kültürel ve sosyal etkinliklere de kaydırmıştır. Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği’nin temel ve değişmez hedefi Batı Trakya’da yaşayan Türk Azınlığın kültürlerini ve kendi benliklerini koruyarak, vatandaşlık ve azınlık haklarından eksiksiz yararlanmasını sağlamak yanında bölge dışına göç etmek zorunda bırakılanların bulundukları yerde kültürel değerlerini yaşatırken geçmise dönük haklarının takipçisi olmaktır.
Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği Türkiye’de faaliyetleri ve benimsediği uslup açısından iç siyasetten uzak partiler ve siyaset üstü bir tarzı benimsemiş olup Türkiye’de yaptığı etkinliklerde kültürel değerlerin ve dayanışmanın ön plana çıkarıldığı çalışmalarla üyeleriyle bütünleşmeyi sağlamıştır. Türkiye’de yaşamak zorunda bırakılmış ve temelde bölgedeki haksızlıklar baskı ve zorbalığın sonucu olarak doğdukları yerlerden koparılan insanlarımızın yabancı uyruklu veya vatansız konumda Türkiye’de zaman zaman yaşanan teknik sorunlarıda Türk devletinin çözüme yönelik iradesi ve anlayışlı tutumu sayesinde derneğimiz öncülüğünde kısa sürede çözüme kavuşturmuştur. Derneğimiz ile ilgili burada zikredilmeyen amaç ve çalışmalarında hem üyelerimiz hemde teşkilatımız açısından bağlayıcı hükümler derneğimiz web sayfalarında mevcut tüzüğümüzde(www.bttdd.org.tr) açıkça ortaya konmuştur.
TÜRKİYE BOSNA SANCAK KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ
1989 yılında kurulan “Bosna Sancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği”, sosyal ve kültürel yardımlaşmayı, yurdumuza gelen hemşehrilerimize yardım etmeyi, ihtiyaç sahiplerine destek olmayı, öğrencilere burs vermeyi, konferanslar seminerler ve kurslar düzenlemeyi, sosyal sorumluluk projelerini koordine etmeyi amaç edinmiştir. Kültürümüzün nesillerden nesillere aktarılmasının yanı sıra Bosna ve Sancak bölgesindeki kardeşlerimizle ilişkilerimizin sürdürülmesine gayret edilmiştir.
Dernek, Bosna Savaşında on binlerce hemşehrimizi misafir etmiş, giyim, sağlık, barınma, eğitim gibi konularda kendilerine yardım sağlamıştır. Tüm bu hemşehrilerimizin kayıtları arşivlenmiştir. Savaş döneminde gösterilen üstün gayret ve başarı nedeniyle dernek “Gazi Dernek” ismiyle de anılmaktadır.
Gerek savaş dönemi, gerekse sonrasında gerçekleştirdiği faydalı hizmetlerden dolayı da 04/04/1995 tarih ve 95/6783 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla “Kamu Yararına Çalışan Dernek” statüsüne layık görülmüştür.
Takip eden yıllarda Deprem kampanyaları, Ramazan erzak yardımı kampanyaları, kurban yardımı kampanyaları, folklor eğitimleri, yabancı dil eğitimleri, akordeon kursları, Yeşilay ve Türkiye Basketbol Federasyonu ile ortaklaşa gerçekleştirilen spor turnuvaları, kitap tanıtımları, konferanslar düzenlenmesi gibi birçok etkinlikte dernek başrol almıştır.
Bosna’da meydana gelen sel felaketinde Kızılay ile ortaklaşa gerçekleştirilen yardım kampanyası ile dernek “Altın Madalya Beratına” layık görülmüştür. Bosna Sancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği 2020 yılında ismine “Türkiye” ismini ekleme izni alarak Türkiye Bosna Sancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği olarak adını değiştirdi.
Türkiye Bosna Sancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği’nin kurucuları arasında Zahit Gürdal, Salih Ateş, Bahti Erik, Fazlı Balkan, Osman Bilir, Şaban Balkan, Akif Altın, Adem Erdem, Zeki Baysoy, Abbas Yaman, Harun Bayrak, Abbas Balota, İsmet Bilir, Süleyman Sancak, Refik Akova, Selim Yusufoğlu, Mehmet Demirok, Şevki Bir, Hakkı Koşut, Yunus Aydoğan ve Mehmet Yener yerini almıştır.
Muhammet Sancaktar başkanlığında faaliyetlerine devam eden Türkiye Bosna Sancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği geçmişinde gerçekleştirdiği başarılı çalışmalara bundan sonra da ilk günkü heyecan ve azim ile faaliyetlerine devam edeceğinden şüphe yoktur. Daha geniş bilgi için derneğimizin (www.bosnasancak.org.tr) web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
GÖÇMENLERE YARDIM DERNEĞİ
1947 yılında kuruldu. 1950 yılında Bulgaristan’dan göçe zorlanan soydaşlarımızın haklarının korunması ve iki ülke arasında göç anlaşması sırasında büyük etkinlik gösterdi. Bu etkinliği 1968 – 1978 yıllarındaki göç sırasında da devam ettirdi. 1989’da yaşanan göç olaylarında yine soydaşlarımıza büyük katkısı oldu. 1951’de kamu yararına dernek statüsü aldı. Yaklaşık 7 bin üyesi var. İstanbul dışında Ankara’da bir şubesi vardır.